مشکلات مربوط به دندانهای خرگوش

شاید بتوان گفت مشکلات دندانی مهم ترین بیماری های خرگوش ها را تشکیل می دهند. رشد دندان های خرگوش ها در تمام طول عمر آنها ادامه دارد. خرگوش های وحشی کمتر دچار مشکلات دندانی میشوند و این به دلیل استفاده کافی از گیاهان و علف های مرغوب است. این رژیم غذایی نه تنها برای سلامت دستگاه گوارش آنها عالی است بلکه باعث جویدن مداوم خرگوش میشود که این امر نیز به خودی خود باعث سایش و منظم شدن دندانهای خرگوش میشود.

**درباره تغذیه و مشکلات دندانی خرگوش خود، همین الان با دامپزشک متخصص مشورت کنید:

حقایقی درمورد دندان خرگوش

کسانی که سگ یا گربه دارند ممکن است نیاز باشد که به مسواک زدن دندان حیوانی خانگی خود عادت کنند، ولی این قضیه در مورد خرگوش متفاوت است. یک دامپزشک هرگز به شما توصیه نمیکند که دندان خورگوش را تمیز کنید یا مسواک بزنید. این بدان دلیل است که دندان های خرگوش به عنوان جوندگان کاملا متفاوت است در صورتی که دندانهای سگ یا گربه درست مثل انسانها است.

خرگوش ها با دندانهای شیری به دنیا می آیند و با افزایش سن خرگوش این دندانها میریزند و جای خود را به دندانهای دائمی میدهند که این دندانها با مراقبتهای درست باید تا اخر عمر خرگوش باقی بمانند. به دندانهای خرگوش به اصطلاح “ریشه باز” گفته میشود، به این معنی که این دندانها دائما به رشد خود ادامه میدهند، آنها دائما فرسوده و نو میشوند و همین قضیه باعث میشود که دندانهای خرگوش نیازی به مسواک زدن نداشته باشند.

جویدن خرگوش

همانطور که اشاره کردیم علت درگیر نشدن خرگوش های وحشی به مشکلات دندانی این است که رژیم غذایی آنها پر از علوفه است و آنها دائما در حال جویدن هستند. خرگوش ها جوندگان ماهری هستند و تکنیک آنها شامل حرکات بسیار سازمان یافته زبان همراه با حداکتر 120 حرکت فک در دقیقه است. خرگوش ها به دلیل ماهیت ذاتی ماهیچه های فک خود جویدن را به صورت عمودی و افقی انجام میدهند. این حرکات برای ساییده شدن دندانها و تراز شدن آنها کافی است.

تعداد دندان خرگوش و شناخت دندانهای خرگوش

خرگوش ها حیوانات گیاه خوار هستند به این معنی که آنها مانند سگ و گربه ها گوشت و استخوان نمیخورند، پس دندانهایشان هم برای جویدن گیاهان طراحی شده است، پس به جای دندانهای تیزی که در دهان سگ و گربه موجود است دندانهای خرگوش ترکیبی از سه نوع دندان پیش و دندان های آسیاب و پیش آسیاب هستند. دندان‌های پیش در جلوی دهان خرگوش ها قرار گرفته‌اند. از این دندان‌ها برای گرفتن غذا و  تکه تکه کردن آن استفاده می شوند.

دندانهای خرگوش شکل خمیده دارند و مینای دندان فقط در جلوی دندان وجود دارد و سطح پشتی دندانها با عاج نرم تری پوشیده شده است بنابراین سطح جلویی دندان سخت تر از پشت آن ساییده میشود. دندانهای جلویی خرگوش شما که به عنوان دندانهای پیش قدامی شناخته میشوند، میتوانند تا 12 سانتی متر در سال رشد کنند. اکثر مشکلات مربوط به دندان خرگوش مرتبط با این دندانها هستند که مستعد رشد زیاد و سایر مشکلات دندانی اند.

خرگوش ها 28 عدد دندان دارند. دندانهای پیش خرگوش 4 عدد است که شامل دو تا دندان پیش در بالا و دوتا در پایین. دقیقا پشت دندانهای پیش بالایی دوتا دندان کوچک گیره مانند وجود دارد که به آنها دندان ثنایای کمکی یا “دندان میخچه” گفته میشود. علاوه بر این، دندان های آسیاب و پیش آسیاب خرگوش که برای آسیاب کردن و خرد کردن غذا استفاده میشوند شامل 6 تا پیش آسیاب بالا و 4 تا پیش آسیاب پایین، 6 تا آسیاب بالا و 6 تا آسیاب پایین هستند. شکل این دندان‌ها به وسیله عمل جویدن و ساییده شدن دندان‌ها روی هم شکل می گیرد.

دندان های قدامی خرگوش به راحتی قابل دیدن هستند و دو دندان دیگر  در پشت آنها قرار گرفتند. دندانهای پیش قدامی باید به میزان کمی روی دندانهای پایینی قرار بگیرند.

اگر دندان های بالایی و پایینی به خوبی روی هم قرار نگیرند و به درستی عمل سایش دندان ها روی هم انجام نشود، شکل دندان ها به خوبی تشکیل نمی شود. این مسئله در خرگوش ها یک مشکل بسیار جدی است و به عنوان عدم جفت شدن دندانها شناخته می‌شود.  این مشکل می تواند سبب عفونت فک و ریشه دندان خرگوش، عدم توانایی در غذا خوردن و دندان درد خرگوش ها شود.

در ادامه این مطلب شما اطلاعاتی درباره این موارد کسب خواهید کرد:

• علل جفت نشدن دندان
• علائم مشکلات دندانی خرگوشها
• ترمیم دندان ها
• پیشگیری از ایجاد مشکلات دندانی

پس با ما همراه باشید.

علل جفت نشدن دندان خرگوش

جدا از تغذیه نامناسب خرگوش، یکی از علل مشکلات دندانی خرگوش خوب چفت نشدن دندانها روی هم است. اینجاست که تراز نبودن دندانها، اثر جویدن را کاهش میدهد. علل زیادی میتواند باعث چفت نشدن دندانها باشد ولی در بسیاری از موارد این امر میتواند بیش از یک علت زمینه ای داشته باشد. این مشکل میتواند ترکیبی از موارد زیر باشد:

• ضربه و آسیب به صورت، می‌توانند باعث عدم رشد ریشه دندان ها شود.
• عفونت ریشه دندان خرگوش می‌تواند باعث تغییر جهت رشد دندان شود.
• رشد دندان می‌تواند به صورت مادرزادی اختلال داشته باشد.

در خرگوش های نژادهای کوچک و خرگوش لوپ، عدم جفت شدن دندان ها بسیار بیشتر اتفاق می افتد.

یک دندانی که شکل طبیعی خود را نداشته باشد میتواند تمام رفتار جویدن خرگوش را تحت تاثیر قرار دهد و آن را مختل کند. در نتیجه در صورت عدم معالجه، مشکلات دندانی کوچک نیز میتوانند تشدید شوند. متاسفانه صاحبان خرگوش زمانی متوجه مشکل دندانی خرگوششان میشوند که دندانهای خرگوش بیش از حد رشد کرده است. بنابراین این نکته مهم است که قبل از پیدایش بیماری، به سایر علائم از جمله کاهش وزن و یا افتادن غذا از دهان خرگوش توجه داشته باشید.

علائم دندان درد خرگوش

از آنجا که خرگوش های در دنیای طبیعت و حیات وحش حیوانات طعمه هستند ممکن است درد و مشکلات بیماری خود را به طور واضح نشان ندهند و همین امر باعث میشود که شما به عنوان صاحب خرگوش به موقع متوجه مشکل خرگوش خود نشوید. در اینجا ما تعدادی از علائم و نشانه هایی که ممکن است خرگوش شما در هنگام مشکلات دندانی از جمله شکستن دندان از خود نشان دهد را بیان میکنیم.

• دست کشیدن کامل از غذا خوردن و یا فقط خوردن سبزیجات (بجز یونجه، پلت یا هرچیز دیگری)
• داشتن اشتها ولی امتناع از خوردن غذا
• خاراندن دهان با پنجه
• داشتن دهان خیس، ترشح زیاد اب دهان و بوی ترش از دهان
• متورم شدن صورت یا دهان
• ترشحات چشمی و بینی( به علت عفونت در این ناحیه)
• صورت غیر عادی
• عطسه
• تشنگی زیاد
• عدم توانایی در غذا خوردن و تورم فک پایین و بالا

اگر هر یک از این نشانه های هشداردهنده را مشاهده کردید، فورا مشاوره دامپزشکی بگیرید. هم دندان‌های پیش و هم دندانهای آسیاب باید با به دقت معاینه شوند. در بسیاری از مواقع مشکلات دندان های آسیاب می توانند باعث ایجاد مشکلات دندانهای پیش نیز شوند.

جفت نشدن دندان ها می تواند برای یک خرگوش بسیار درد آور و ناراحت کننده باشد. دندانهای آسیاب می توانند تا سوراخ کردن کف دهان، گونه  و زبان نیز رشد کرده و پیش بروند.

ترمیم دندان خرگوش

تلاش برای سوهان دندان خرگوش و یا تراشیدن دندان خرگوش در منزل توصیه نمی شود.  دندان های خرگوش ها به راحتی می توانند ترک خورده یا بشکنند و به عفونت حساس شوند. ترمیم دندان ها، برای خرگوشها بسیار ناراحت کننده و آزار دهنده است بنابراین این عمل باید توسط دامپزشکی با تجربه و با استفاده از ابزارهای مناسب انجام شود. برای ترمیم دندان های آسیاب، به علت دسترسی سخت آنها، حیوان باید به وسیله داروهای بیهوش کننده بیهوش شود.

کشیدن دندان خرگوش

اگر دندانهای خرگوش شما بیش از حد رشد کرده است، این امکان وجود دارد که آن دندانها را کوتاه کنیم. چون ساختار دندان خرگوش کاملا با دندان انسان متفاوت است، این عمل بدون درد خواهد بود. گاهی اوقات حتی ارام بخش هم ممکن است نیاز نباشد.

اگر خرگوش شما به مشکلات جدی از جفت نشدن دندانها دجار باشد، نیاز است که مراجعات منظم به دامپزشک داشته باشید. بعضی از خرگوش ها نیاز دارند که یکبار در ماه دندانهایشان کوتاه شود. از آنجایی که این روش ممکن است برای خرگوش بسیار اذیت کننده باشد ممکن است دامپزشک توصیه کند که دندان خرگوش را به طور کامل بکشید. کشیدن دندان خرگوش همچنین روش پیشنهادی برای آبسه دندان خرگوش و سایر بیماری های جدی دندانی است. البته باید به این نکته اشاره کرد که عمل کشیدن دندان خرگوش باید در بیمارستانهای پیشرفته با ابزارها و امکانات لازم توسط یک دامپزشک متخصص حیوانات اگزاتیک انجام شود که در بسیاری از کشورها از جمله کشور ما جراحی دندان خرگوش و کشیدن آن به سختی انجام میگیرد.

البته بسیاری از خرگوش هایی که مشکل جفت نشدن دندانها را دارند می توانند زندگی شاد و طبیعی داشته باشند.

پیشگیری از مشکل دندانی در خرگوش

با توجه به اینکه تشخیص زود هنگام بیماری ها روند درمان را تسریع و آسان می کند و از آنجایی که رشد دندان های خرگوش ها به طور دائمی انجام می شود معاینه منظم دندان های خرگوش و مشاهده دقیق رفتارهای او  بسیار اهمیت دارد.

برخی خرگوش ها نیاز به پر کردن منظم دندان دارند.

کشیدن دندان مشکل دار خرگوش: این عمل می تواند هنگام عقیم کردن حیوان و توسط یک دامپزشک با تجربه انجام شود.

برای پیشگیری از مشکلات دندانی در خرگوش ها تغذیه و غذای خرگوش نقش بسیار مهمی دارد. غذای اصلی خرگوش باید دارای مواد خشک مانند شبدر یا یونجه باشد. غذاهای تجاری نیز گزینه های بسیار خوبی برای تغذیه خرگوش ها هستند. این غذاها هم می توانند نیاز های تغذیه ای آن ها را برطرف کرده و هم برای سایش دندان های خرگوش ها مفید باشند. غذاهای تجاری به دو شکل مخلوط و پلت وجود دارند.

یادآوری: به هیچ عنوان کاهو و هویج را به عنوان غذای اصلی خرگوش در اختیار او قرار ندهید.

بهترین غذای خرگوش

تهیه غذایی غنی از فیبر برای خرگوش ضروری است. غذاهای پلت شده مغذی هستند ولی فیبر کافی برای قوی کردن دندانها و ساییدن آنها را ندارند. بهترین غذا برای خرگوش داخل یا خارج از خانه، مخلوطی از غذای پلت، یونجه، علوفه، سبزیجات و سایر علف ها است.

بخصوص یونجه به دلیل کلسیم و پروتئین بالا برای خرگوش های خیلی جوان و یا خیلی پیر یک گذینه عالی است. علف های جیاط خانه نیز در صورتی که عاری از سموم کشاورزی باشند میتوانند گذینه مناسبی برای غذای خرگوش باشند. وقتی که وعده غذایی خرگوشتان را فراهم میکنید سعی کنید 80-90% آن را یونجه و علوفه قرار دهید. شما میتوانید برای مشتاق کردن خرگوشتان به جویدن از اسباب بازی های تحریک کننده و جذاب استفاده کنید. بخصوص اسباب بازی هایی که بر پایه چوب درست شده اند به ساییدن و کوتاه کرن دندانهای خرگوش کمک میکند.

اگر شما هم تجربه یا اطلاعاتی درباره دندانهای خرگوش ها دارید در بخش دیدگاه ها با ما درمیان بگذارید.

سوالات متدوال درمورد دندانهای خرگوش