هنگام زایمان سگ چکار باید کرد؟

چند ماه طول میکشد تا سگ زایمان کند؟

دوره بارداری سگ‌ها به طور متوسط ۶۰ تا ۶۳ روز است. با این حال، دانستن زمان دقیق لقاح دشوار است زیرا یک سگ ماده می تواند قبل و بعد از تخمک گذاری پذیرای نر باشد. به همین دلیل، زمان تولید مثل تا زایمان معمولاً چیزی بین 58 تا 70 روز است.  از این رو زمان دقیق شروع روند زایمان در سگ ها را نمی توان پیش بینی کرد، دامپزشک شما می تواند با بررسی سلول های دیواره واژن به کاهش این بازه زمانی کمک کند.سگها در هربار زایمان حدود 6-8 توله به دنیا می آورند.

 

حاملگی کاذب در سگها

توجه داشته باشید که فقط به این دلیل که سگ شما علائم بارداری را نشان میدهد لزوما به این معنی نیست که او باردار است. برخی از سگ ها حتی علائم بارداری را نشان می دهند ولی واقعا باردار نیستند. در سگ ها پدیده ای به نام حاملگی کاذب وجود دارد. برای تایید بارداری، معاینه با سونوگرافی و احتمالاً اشعه ایکس توسط دامپزشک پیشنهاد می شود.

تغذیه سگ باردار

پس از تایید بارداری، مراقبت مناسب از مادر آینده بسیار مهم است. قبل از تولید مثل، مطمئن شوید که او تمام واکسن های خود را دریافت کرده است. توصیه نمی شود سگ خود را در دوران بارداری واکسینه کنید. همچنین، مطمئن شوید که او انگل تراپی شده است و آزمایش او برای باکتری معروف به بروسلا منفی است. این باکتری می تواند باعث سقط جنین در سگ ها شود و همچنین برای انسان مسری است.

پس از تولید مثل و لقاح، اکثر سگ‌ها در 4 تا 5 هفته اول بارداری به کارهای روزمره خود ادامه میدهند و نیازی به مراقبت خاصی ندارند. رشد جنین در ماه اول بارداری کند است و به همین دلیل تشخیص آبستنی در نیمه اول بارداری کار مشکلی است. کوچکی جنین در نیمه اول آبستنی باعث می‌شود که حیوان بتواند در این دوره به فعالیت‌های عادی خود ادامه دهد.

با ورود به ماه دوم آبستنی (هفته 5 تا 6)  همه چیز تغییر میکند، نوزادان به سرعت شروع به رشد می کنند و با تغذیه جنین از مادر فعالیت بدنی سگ باردار کم شده و اشتهایش بیشتر می‌شود. افزایش فزاینده فشار شکمی باعث می‌شود تا حیوان در هفته آخر بارداری تمایل به خوردن وعده‌های کوچک غذا در دفعات بیشتر داشته باشند. در این زمان، ممکن است بخواهید به تدریج رژیم غذایی او را به رژیم غذایی مغذی و یا غذایی که به طور خاص برای سگ های باردار یا شیرده ساخته شده است، تغییر دهید. این رژیم را تا پایان دوران بارداری و تا زمانی که توله ها از شیر گرفته شوند ادامه دهید

قبل از زایمان غذای سگ پامرانین یا هر سگ دیگری نباید غذای پرکالری باشد. این مدل غذاها می توانند منجر به افزایش وزن و رسوب چربی شوند. این قضیه می تواند باعث ایجاد مشکل در حفظ بارداری شود و می تواند منجر به مشکلاتی در زایمان توله ها شود.

سنگینی بدن در ماه دوم بارداری برعکس ماه اول، باعث کندی شدید حیوان می‌شود و گاهی آنقدر شرایط را سخت می‌کند که ممکن است اگر حیوان برای ادرار و مدفوع خارج از خانه برده نشود جای خود را هم کثیف کند.

مطالعه بیشتر درباره تغذیه سگ باردار

علائم نزدیک شدن زمان زایمان سگ ژرمن، شیتزو و سایر سگها

حیوان باید حداقل یکبار در طول بارداری مورد معاینه دامپزشکان قرار بگیرد. سگها نخستین علائم زایمان را در مرحله یک زایمان از خود نشان می دهند (زایمان در سگ ها 3 مرحله دارد که در ادامه این مقاله می توانید مطالعه نمایید). معمولاً وقتی تعداد نوزادان زیاد باشد حیوان در حالت نشسته خرناس می‌کشد. ضعف و بی حالی به همراه کاهش اشتها در هفته سوم تا پنجم بارداری امری عادی است و ممکن است 24 ساعت قبل از زایمان هیچ چیزی نخورد.

ممکن است بزرگ شدن پستان‌ها در سگ‌هایی که برای بار اول زایمان می‌کنند از سه هفته پیش از زایش آغاز شود. گاهی دو هفته قبل از زایمان می‌توان ترشح شیر غلیظ را از پستان‌ها مشاهده کرد. در هفته آخر بارداری ناحیه فرج متورم می‌شود و امکان دارد اندکی ترشح داشته باشد. و با نزدیک شدن زمان زایمان سگ ماده ناحیه نتاسلیش را لیس میزند.

در چند روز آخر بارداری رباط‌های لگن شل می‌شوند و می‌توان انقباضات آرامی را در عضلات شکم مشاهده کرد. بارزترین نشانه نزدیکی زایمان افت حرارت بدن به میزان یک درجه است که درست از ۲۴ ساعت قبل از زایش قابل مشاهده است.

جعبه یا جای زایمان سگ

سگ‌ها برعکس گربه‌ها حس استقلال چندانی در زایمان ندارند، بنابراین فراهم کردن آشیانه مناسب در زمان زایمان معمولاً مورد قبول سگ ماده واقع می‌شود و حیوان از آن استفاده می‌کند.

اگر یک جعبه خالی، تکه‌های پارچه، کاغذ یا مواد پشمی در اختیار حیوان قرار گیرد او با سلیقه خود لانه سازی و بستر سازی برای خود انجام می‌دهد. اگر سگ در فضای باز نگه داری می‌شود ممکن است با حفر یک چاله، لانه ای برای زایمان ایجاد کند.

وقتی فضا برای زایمان هر سگی مثل زایمان سگ هاسکی یا شیتزو در خانه  آماده می‌شود بهتر است که آن را با تکه‌های روزنامه یا پدهای مخصوص فرش کرد تا تعویض بستر به راحتی ممکن باشد. قسمت ورودی جعبه زایمان باید ارتفاع کمی داشته باشد تا باعث آزردگی پستان‌های متورم و پر شیر مادر نشود. دمای مکان زایمان نیز باید حدود 22 درجه باشد.

جعبه باید چند روز قبل از زایمان آماده شود تا حیوان کم‌کم به استفاده از آن عادت کند. با شروع زایمان رفتارهای خاص وضع حمل در حیوان مشاهده می‌شود.

در این زمان هوشیاری صاحب حیوان نقش مهمی در زایمان موفق دارد. موارد زیر نشانه‌های مهم و غیر طبیعی هستند که ممکن است برای سگ در حال زایمان اتفاق بیفتد.

زایمان سگ به چه صورت است و مراحل زایمان طبیعی سگ های خانگی

زایمان سگ در 3 مرحله اتفاق می افتد:

 مرحله اول

سگ شما در این مرحله در واقع نخستین علائم زایمان را از خود نشان می دهد:

نشانه‌ها و مدت زمان مرحله اول بسیار متغیر است. این مدت می‌تواند از ۴ تا ۲۴ ساعت (در برخی منابع 6 تا 12 ساعت) طول بکشد. بارزترین نشانه‌های این مرحله بی‌قراری سگ ماده و جستجو برای آشیانه است. حیوانات به پهلوهای خود نگاه می‌کند له له می‌زند و ممکن است روی زمین پنجه بکشد. در برخی موارد ممکن است سگ ماده دچار لرزش و استفراغ شود.

 مرحله دوم

در این مرحله حیوان به پهلو می‌خوابد و زایمان با انقباض‌های قوی رحم و عضلات شکم اتفاق می‌افتد. در موارد استثنایی ممکن است زایمان در حالت ایستاده و با قوز کردن انجام شود. حدود ۶۰ درصد از توله‌ها رو به سر و 40 درصد آن‌ها رو به عقب متولد می‌شوند.

ورود نوزاد به کانال زایمان باعث قوی تر شدن انقباضات شکم و رحم می‌شود. زمان زایمان بسته به قدرت بدنی مادر، تجربه قبلی در زایمان و تعداد توله‌ها بین یک تا سه ساعت است.

ولی این مرحله از زایش ممکن است بیش از ۲۴ ساعت نیز طول بکشد. فاصله تولد بچه‌ها معمولاً نیم ساعت است ولی فاصله زمانی تا مرز سه ساعت هم قابل قبول است. به هنگام زایمان ترشح سبز تیره‌ای از واژن خارج می‌شود که حاصل جدا شدن جفت از رحم است.

سگ ماده ترشحات خارج شده از رحم که شامل ترسجات شفاف و خونی است را میلیسد (اگر خون ریزی سگ بیش از حالت طبیعی بود بهتر است سگتان را فورا پیش دامپزشک ببرید). ممکن است تعداد تنفس به شدت افزایش پیدا کرده و به ۱۵۰ بار در دقیقه برسد اما عمق تنفس کم است.

هر توله بعد از تولد توسط مادر لیسیده می‌شود. ولی مراقبت اصلی از توله‌ها بعد از به دنیا آمدن همه آن‌ها انجام می‌شود. بعد از تولد هر یک از توله‌ها مادر بند ناف را با کمک دندان‌های آسیاب می‌جود و از فاصله حدود ۲ سانتی‌متری قطع می‌کند.

حتی اگر بند ناف بعد از جدا شدن قدری بلند باشد مادر دوباره آن را کوتاه می‌کند و با کشیدن سمت دیگر بند ناف جفت را از درون رحم خارج می‌کند. سگ‌های ماده اصولاً زایمان ساکتی دارند مگر اینکه سختزایی اتفاق بیفتد.

اگر سگ نر در هنگام زایمان در کنار همسر خود باشد معمولاً با شروع زایمان ناله می‌کند و زوزه می‌کشد. ایجاد مزاحمت برای سگ ماده مثل ورود افراد غریبه به محل زایمان باعث توقف روند عادی زایمان می‌شود.

 مرحله سوم

در این مرحله پرده‌های جنینی خارج می‌شوند. ممکن است سگ ماده بند ناف را بعد از خارج شدن از داخل رحم بخورد. مرحله سوم طی دو ساعت پس از تولد آخرین توله کامل می‌شود.

مادر بعد از تولد همه توله‌ها در کنار آن‌ها می‌نشیند و آن‌ها را به سوی پستان‌های خود هدایت می‌کند. توله‌ها در بدو تولد سر خود را به چپ و راست حرکت می‌دهند و روی زمین می‌خزند. اگر به چیز سردی مثل دیوار برخورد کنند آن را دور زده و آنقدر می‌گردند تا گرمای بدن مادر را پیدا کنند.

نوزادان دو سه روز بعد از تولد به خوبی یاد می‌گیرند که چگونه پستان‌های مادر را بمکند. توله سگ‌ها بر عکس بچه گربه‌ها پستان‌های اختصاصی ندارند. توله‌ها علاقه عجیبی به سطوح نرم دارند.

مدت زمان زایمان سگ متفاوت است و بسته به نژاد سگها ممکن است تغییر کند ولی به طور معمول زایمان سگ 3 تا 12 ساعت طول میکشد.

 

کمک به زایمان سگ

برخی سگ ها ترجیح می دهند صاحب شان هنگام زایمان همراهشان باشد ولی برخی دیگر دوست دارند این کار را به تنهایی انجام دهند. مهم این است که بدانیم اگر سگ مان تنهایی را ترجیح می دهد باید او را تنها بگذاریم زیرا مزاحمت در هنگام وضع حمل، می تواند سبب توقف روند زایمان شود.

همانطور که گفته شد به محض اینکه توله سگی متولد شد، سگ مادر باید شروع به لیسیدن و تمیز کردن نوزاد کند. اگر هنوز پرده آمنیوتیک نوزاد را احاطه کرده باشد باید این پرده را پاره کند و بند ناف را بجود. اگر شما جفتهای خارج شده را  بردارید در نهایت میتوانید نتیجه گیری کنید که بعد از اتمام زایمان هنوز جفتی داخل شکم سگ باقی مانده است یا نه.

چگونه به زایمان سگ کمک کنیم؟ توله سگهایی که با پرده جنینی به دنیا امده اند نیاز به کمک فوری دارند و باید این پرده توسط مادر پاره شود ولی اگر سگ مادر اقدام به این کار نکند این مسئولیت به گردن شما انداخته میشود. در این حالت شما غشای پرده را پاره کنید و شروع به پاک کردن توله سگ با یک حوله تمیز کنید. شما باید ترشحات را از بینی توله سگ دراورده و تمیز کنید سپس توله سگ را رو به پایین گرفته و ترشحات موجود داخل دهانش را پاک کنید تا توله سگ بتواند نفس بکشد. اگر سگ مادر علاقه ای به تمیز کردن سایر توله ها نشان نمیدهد شما برای تمیز کردن بقیه توله سگها باید اقدام کنید.

در صورتی که بند ناف توسط مادر جویده نشد شما باید بدون کشیدن بند ناف و به ارامی با استفاده از یک نخ دندان بند ناف را از حدود 2.5 سانتی متری دیواره شکم پاره کنید و گره بزنید. توله سگ را تمیز کنید و به شدید مالش دهید تا زمانی که اولین صدای گریه یا ناله او را بشنوید. سپس توله سگ را کنار سایر توله ها کنار مادرش بگذارید و مطمئن شوید که سگ مادر به توله ها شیر میدهد.

آمادگی برای کمک و درک مراقبت از توله سگ نوزاد برای کمک به مادر و نوزادش در مراحل اولیه زندگی ضروری است. کمک به زایمان سگ و توله سگها در ساعات ابتدایی زندگیشان امر بسیار حساس و حیاتی است و در صورت نداشتن تجربه و اطلاعات ممکن است به سگ مادر یا توله های تازه به دنیا اومده اسیب برشد. پس ما توصیه میکنیم حتما برای انجام این کار از یک دامپزشک کمک بگیرید.

صداهای توله سگها پس از تولد:

توله سگ‌ها ۲ نوع صدا از خود تولید می‌کنند ناله و خرخر.

صدای ناله نشانه سرد شدن بدن، دوری از مادر یا گرسنگی است و به محض پوشاندن بدن نوزاد با یک پوشش گرم قطع می‌شود. صدای خرخر معمولاً نشانه رضایت از شرایطی است که توله در آن قرار دارد مثل زمانی که مادر خود را یافته یا تا حد سیر شدن کامل شیر خورده است.

علائم غیر عادی در زایمان سگ

فاصله بیش از دو ساعت بین تولد توله‌ها

خروج ترشحات سبز رنگ از کانال زایمان بدون خارج شدن نوزاد

وقتی قسمتی از بدن نوزاد از کانال زایمان خارج شده ولی زایمان متوقف شود

در صورت مشاهده هر یک از این علائم فورا با دامپزشک آنلاین ما تماس بگیرید و از او مشاوره دریافت کنید.

چگونه متوجه شوم که زایمان سگ دچار مشکل شده است؟ (زایمان سخت سگ)

1.انقباضات شدید رحم بیشتر از نیم ساعت طول کشده است و هنوز توله ای متولد نشده است.

2.در صورتی که هنوز توله ای باقی مانده باشد اما زمان استراحت بین انقباضات بیش از 4 ساعت طول کشده است.

3.بوی بد یا ترشحات خونابه ای از واژن سگ خارج می شوند.

4.مادر استفراغ شدید داشته است یا بسیار بی حال میباشد.

تغذیه سگ پس از زایمان

سگ های مادر که به تازگی زایمان کرده و در مرحله شیرواری هستند تغذیه ای متفاوت از سگ های بالغ غیر آبستن دارند. آنها باید انرژی، کلسیم و سایر مواد مغذی مورد نیاز برای تولید شیر را از طریق غذا دریافت کنند. استفاده از مواد کلسیم دار مانند مکمل های کلسیمی سگ یا شیر خشک مخصوص سگ برای تامین کلسیم این سگ ها بسیار ضروری است. همچنین می توان برای تامین سایر مواد غذایی مورد نیاز از غذای توله سگ ها نیز برای سگ های شیرده استفاده کرد. این غذاها می توانند غذای خشک سگ یا مرطوب بوده یا به صورت خانگی تهیه شوند. برای دریافت رژیم غذایی مناسب برای اینگونه سگ ها می توانید از مشاوره دامپزشکی ما نیز استفاده نمایید.

سوالات متداول درباره زایمان سگ