دیابت چگونه بیماری است؟
دیابت یک اختلال متابولیکی است که در اثر کاهش انسولین یا اختلال در عملکرد آن ایجاد میشود. انسولین مهمترین تنظیم کننده میزان قند خون در بدن میباشد اما بافت چربی بدن و اختلال در متابولیسم پروتئین نیز میتوانند در ایجاد این بیماری تاثیر گذار باشند. سلول های بدن گربه ها مانند انسان ها برای تولید انرژی به گلوگز نیاز دارد. گلوکز برای ورود به سلول های بدن نیاز به انسولین دارد.
دیابت به دو نوع تقسیم میشود: دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲. دیابت نوع ۱ ، دیابت وابسته به انسولین نیز نامیده میشود و اغلب انسان را در سنین پایین مبتلا میکنند. این نوع دیابت با تزریق انسولین قابل کنترل است. دیابت نوع ۲ حالتی است که در آن انسولین به میزان کافی وجود دارد اما سلول های بدن به آن واکنشی نمی دهند و در نتیجه سطح گلوگز خون بالا باقی می ماند.
دیابت گربه ها
در گربهها نیز این دو نوع دیابت وجود دارد. اما به خصوص در مراحل اول بیماری تفکیک این دو نوع دیابت از هم آسان نیست. بیشتر گربه ها به دیابت نوع دو مبتلا می شوند. گفته می شود بین 0.2 تا 1 درصد گربه ها از دیابت رنج می برند.
یافتههای جدیدتر نشان میدهد که دیابت گربهها به انسولین پاسخ میدهد و نگاه به دیابت در این حیوانات باید متفاوت از انسان باشد.
دیابت گربه ها یک عامل تنها و مشخص ندارد. برخی بیماریها مانند بیماری کوشینگ، التهاب پانکراس و بعضی داروها (مانند استروئیدها) میتوانند سبب ایجاد و یا پیشرفت دیابت شوند. در گربههای بالغ، اضافه وزن یک فاکتور خطر است و اختلالات سیستم ایمنی میتوانند سبب تخریب سلولهای بتا که تولید کننده انسولین در پانکراس هستند، شود. در گربههای مبتلا به دیابت، ته نشین شدن پروتئین آمیلوئید در بافتها بسیار دیده شده است. این ته شین شدن با فعالیت پانکراس تداخل کرده و سبب پیشرفت بیماری و تبدیل دیابت نوع ۲ به دیابت نوع ۱ میشود.
علائم دیابت گربه ها
مهم ترین نشانه دیابت در گربه ها کاهش و از دست رفتن وزن است. هم در دیابت نوع 1 و هم نوع 2، سلول های بدن قادر به استفاده از گلوگز به عنوان منبع انرژی نیستند. در نتیجه به سراغ منابع دیگر انرژی مانند چربی ها و پروتئین ها می روند. استفاده از چربی ها و پروتئین ها به عنوان منبع گلوکز سبب لاغری حیوان می شود در حالی که اشتهای او افزایش می یابد.
در مراحل اولیه بیماری کاهش فعالیت، اشتها و تمیز کردن موها نخستین علائم بالینی هستند. دیابت شدید میتواند به کاهش وزن افزایش نوشیدن آب و دفع ادرار، مشکلات عصبی، نارسایی کبد با یا بدون زردی و افزایش خطر ابتلا به عفونتهای مزمن شود. در مراحل پایانی بیماری، از دست رفتن کامل اشتها، استفراغ، ضعف و مرگ ممکن است رخ دهد.
افزایش دفع ادرار و پرنوشی به علت این است که بدن به اجبار گلوگز انباشه شده را از طریق ادرار دفع می کند و به همراه دفع گلوکز، آب بدن نیز از طریق کلیه ها دفع می شود. این کاهش آب بدن سبب ایجاد تشنگی می شود در نتیجه باید همیشه آب تازه و کافی در اختیار حیوانات مبتلا به دیابت باشد.
کدورت قرنیه که در سگها و انسانهای مبتلا به دیابت دیده میشود در گربهها گزارش نشده است.
این بیماری میتواند گربهها را از یک سال تا ۱۹ سالگی مبتلا کند.
چه گربه هایی بیشتر به دیابت مبتلا می شوند؟
فاکتور های خطر این بیماری شامل افزایش سن، فعالیت فیزیکی پایین، چاقی گربه ها، نر بودن و درمان با داروهای گلوکوکورتیکوئید
تشخیص دیابت گربه
اگر گربه شما علائم دیابت را نشان دهد، باید گربه تان را پیش دامپزشک ببرید و در این صورت دامپزشک سلامت عمومی گربه شما را بررسی میکند تا احتمال ابتلا یه سایر بیماری ها یا عفونت ها را رد کند.
اولین آزمایشی که دامپزشک شما انجام می دهد این است که ادرار گربه شما را از نظر وجود گلوکز و کتون بررسی می کند. در صورت لزوم، مرحله بعدی اندازه گیری غلظت گلوکز خون گربه شما است. تشخیص تنها زمانی قطعی می شود که گلوکز به طور مداوم هم در ادرار و هم در سطح بالایی در خون یافت شود.
درمان دیابت در گربه ها
درمان دیابت دشوار بوده و نیازمند تعهد و پذیرش مسئولیت توسط صاحب حیوان است. همکاری صاحب گربه برای دنبال کردن روند درمان و انجام امور درمانی بسیار ضروری است. اگر از گربه مبتلا به دیابت به خوبی مراقبت شود و روند درمان او به خوبی ادامه یابد، او میتواند زندگی با کیفیت مناسبی داشته باشد.
گربه هایی که دچار لاغری در اثر دیابت شده اند باید با برنامه غذایی دقیق وزن آنها برگردد و گربه هایی که چاق هستند باید به تدریج و با برنامه ریزی، وزنشان کاهش یابد.
باید غذاهای حاوی کربوهیدارت برای این گربه ها محدود شود.
نحوه تزریق انسولین
با تزریق انسولین به درستی و با آرامی به وسیله سوزنهای نازک، بسیاری از گربهها میتوانند روند درمان را تحمل کنند، اما برخی از بچه گربهها حتی در صورت دریافت پاداش به منظور همکاری برای تجویز دارو ممکن است همراهی نکرده و فرار کنند. درمان گربههای شرور کار دشواری است.
آیا گربه ها به طور کامل درمان می شوند؟
برخی از گربهها که ابتلای دیابت در آنها خفیف است، ممکن است بعد از دریافت انسولین به طور کامل درمان شده و به حالت طبیعی خود برگردند، بنابراین توجه به وضعیت سلامت حیوان و انجام چک آپهای منظم میتوانند برای تشخیص زودهنگام این بیماری بسیار مفید باشند.
مطالعه بیشتر: